Open brief aan Frits Tromp

Beste Frits,

Allereerst dank voor je open brief welke ik met genoegen heb gelezen. Ik voel me vereerd, moet ik je eerlijk bekennen, de ontvanger te zijn van een open brief vol aardige woorden en scherpe constateringen. Het bewijst maar weer dat er nog vriendelijkheid is in deze wereld.
Het is waar dat onze 'common ground' zich lijkt te beperken tot Dylan, al denk ik dat ik er niet ver naast zit, wanneer ik beweer dat we beide ook een passie hebben voor woorden, voor het schrijven. Bij jou is dat duidelijk mede zichtbaar in je beroepskeuze, bij mij is dat misschien wat minder zichtbaar, maar de liefde voor het woord ben ik zeker mee behept.

Wij verschillen niet zo van elkaar, sterker, we lijken - als het om Dylan gaat - meer op elkaar dan je zou verwachten. Beide kijken we naar het werk van Dylan met nieuwe ogen, vanuit ons eigen referentiekader en niet zozeer vanuit een 'algemeen beeld' dat helaas te vaak te vinden is in dag- en weekbladen.

Dat onze referentiekaders van elkaar verschillen, moge duidelijk zijn. Zoals je schrijft, ben je 'een gereformeerde jongen', waar ik een leven lang worstel met het Christelijk geloof. Ik geniet van de schoonheid van de woorden, de verhalen wanneer ik als Atheïst lees in de bijbel. Ik heb geen moeite met het Christelijk geloof, wel met het instituut kerk. De kerk heeft - door een hang naar macht - veel van de schoonheid van de bijbel teniet gedaan. Het lezen van de bijbel heeft mijn ogen geopend voor de fouten van de kerk, hoe gek dit misschien ook mag klinken.
Dylan's zogenaamde religieuze albums - Slow train coming en Saved - behoren tot de betere albums van Dylan, ondanks dat ik het niet met de boodschap van zijn gospels eens ben. Ik hoef het niet met Dylan's boodschap op de nummers van deze twee albums eens te zijn om te genieten van de schoonheid van de nummers (muziek èn tekst).
Sterker: wanneer ik naar Slow train coming of Saved luister, geloof ik in de boodschap, zolang de muziek draait. Daarna val ik weer terug in mijn oude patroon.

Ik geloof dat een mens moet streven naar het goed doen en het goed hebben. Religie kan daarbij zowel een hulp als een last zijn.

Ik ben inderdaad een verzamelaar en ook ik vraag me soms af hoe het toch zover met me heeft kunnen komen. Verzamelen is een karaktereigenschap waar ik geen verklaring voor heb.
Bepaalde aspecten van het verzamelen kan ik wel verklaren, het is een liefde voor muziek. Het luisteren naar een Amerikaanse monopersing van bijvoorbeeld Blonde on blonde is een geheel andere luisterervaring dan het luisteren naar de geremasterde cd-uitgave van Blonde on blonde. Het album Blonde on blonde bestaat niet, er zijn meerdere Blonde on blonde's. En al die verschillende versies wil ik horen. Zo klinkt Visions of Johanna op de ene cd-uitgave van Blonde on blonde als een akoestisch nummer, terwijl het op een andere cd-uitgave als een elektrisch nummer klinkt, simpelweg omdat in de mix de nadruk is gelegd op verschillende instrumenten.
Daarnaast zijn er de platen en singles met nummers die niet op de 'gewone' albums te vinden zijn, nummers als George Jackson en Trouble in mind. Of de uitgaven waar, vaak door een 'foutje', een andere versie van een nummer op staat. Zo staat op de samplecd 5 tracks from the bootleg series volumes 1 - 3 [rare & unreleased] 1961 - 1991 een andere, unieke versie van Series of dreams dan op The Bootleg series volume 1 - 3 [rare & unreleased] 1961 - 1991. En wist je bijvoorbeeld dat op de originele uitgave van Biograph een geheel andere uitvoering van Mixed-up confusion staat dan op de uitgave van Biograph die nu in de winkels ligt?
Wanneer het verzamelen niet zozeer is ingegeven door unieke opnames / nummers / mixen, is de reden om een plaat of cd te kopen vaak het verhaal achter de plaat - zoals Songy Bobby Dylana, in 1968 in Praag geperst, of persingen uit landen als Spanje, Portugal, Zuid-Afrika of Griekenland waar Dylan's muziek jarenlang in de ban is gedaan door dictators - of de schoonheid van de uitgave. Vergelijk bijvoorbeeld eens de hoezen van Japanse singles met de hoezen van Nederlandse, Franse, Spaanse, Duitse, etc. singles.
Ik geef het onmiddellijk toe, verzamelen is een rare eigenschap, maar zolang ik er nog van kan genieten zonder dat het een 'overheersende obsessie' wordt, zie ik geen enkele reden om eindelijk verstandig te worden.

Tsja, en dan zijn er nog de honderden boeken, de bijna duizend knipsels uit kranten en tijdschriften. Het is de behoefte aan leren, aan weten. De behoefte om verschillende meningen, verschillende visies op te zuigen om het eigen beeld aan te scherpen.

Overigens claim ik Dylan niet als Atheïst, alles behalve zelfs - en heb ik dat wel gedaan, dan heb ik mijn woorden niet goed gekozen. Het boeit me niet of Dylan Christelijk, Joods, Moslim of wat dan ook is. De man moet doen wat hem goeddunkt. Ik luister naar zijn muziek, niet zozeer naar zijn privéleven.
Waar ik moeite mee heb, is het in labelen van Dylan: 'Dylan-de-protestzanger', 'Dylan-de-stem-van-een-generatie', 'Dylan-de-Christen', 'Dylan-de-vul-maar-in'. Dit soort labels vernauwen het luisteren naar de muziek. Dit soort labels sluiten de oren af en dat is nou juist het tegenovergestelde van wat ik. Het verzamelen van verschillende persingen van platen en cd's, van boeken en artikelen zijn nou juist het tegenovergestelde van het vernauwen van de gehoorgang.

Er valt zoveel meer schoonheid te vinden in het werk van Dylan wanneer je labels achterwege laat. Het heeft jaren geduurd voor ik dat wilde inzien, maar ik ben blij dat ik het pad van nieuwe ogen en oren ben ingegaan.

Met vriendelijke groet,

Tom

Geen opmerkingen: