Empire Burlesque in (te?) volle glorie

Hai Tom

Wil ik herinnerd worden aan de tachtiger jaren? Nee! Teveel van wat ons nu teistert begon in die jaren, de terugkeer van de mentaliteit van de jungle, het recht van de sterkste met een schaamteloze aanbidding van rijkdom, en wie niet wint heeft dat aan zichzelf te danken, verder de digitalisering en daarmee ontmenselijking die zelfs tot in de poriën van het mooiste, de muziek doordrong, terwijl in dat decennium ook de zaden werden geplant voor het extremer worden van het zogenaamd islamitische terrorisme middels de strijd in Afghanistan, wat Dylan tot eindtijd visioenen bracht. Tja, en daarmee is zijn naam genoemd. Ook daarom was het een donkere tijd, want de meester presteerde het om eerst zijn verdieping van zijn religieuze beleving in te zwart wit beelden op ons af te slingeren, alsof hij nooit zich had verzet tegen 'finger pointing topical songs', en daarna een paar albums te versjteren door er de mooiste nummers niet op te zetten en vervolgens een album met echt goede liedjes de nek om te draaien door er een discosaus over te gieten, waarna hij zichzelf zo kwijt raakte dat hij zijn geloof in door hemzelf geschreven werk een tijdlang verloor. Tja, en daarmee zijn we beland bij Empire Burlesque dat door MOV tot onze verrassing, of moet ik zeggen verbijstering, is heruitgebracht op vinyl. Met lood in de schoenen haalde ik hem bij mijn onvolprezen platenboer van Velvet Music in Ede, de plaat ontbrak in mijn collectie, omdat ik hem destijds onder, jawel het waren de tachtiger jaren, diep sombere omstandigheden bij een goede vriendin had achtergelaten die hem in tegenstelling tot ikzelf wel mooi vond. Ik oordeelde uit respect dat ik hem een herkansing moest schenken, kon hem altijd nog weer een keer weggeven, nu onder een gelukkiger gesternte. Wat ik me er tegen mijn wil van herinnerde was de felheid van de zang en meeste teksten die evenwel werd gehinderd door het vreselijke opgepompte geluid van de drums, waarbij het leek of er steeds water opspatte van niet gestemde vellen als het al niet die achthoekige nepdingen waren met hun dimensieloze doffe klappen, en dan had je de synthesizer saus, waarbij geen mooie nieuwe sound weerklonk, maar een slechte imitatie van echte instrumenten of breed uitwaaierende keyboarduitbraaksels, wat de gitaarpartijen bedolf of verstoorde.
Het ergste leden in mijn optiek de ballades, hun voor Dylan ondubbelzinnige liefdesuitingen veranderden in drakerige kitsch ondanks een opvallende melodische rijkdom. Eigenlijk bleven haast alleen de heuse disco nummers overeind, de opener en de twee die kwamen voor het ware meesterwerkje, het akoestische Dark Eyes, waar het echter leek of hij prikkeldraad als snaren had om aan te plukken. Een wanproductie, het was wanhopig makend en we waren al zo vrolijk die dagen dat de nachten geweld ademden en opgepimpte drugs. Met ingehouden adem haalde ik de plaat uit de hoes die er mooier uitzag dan ik mij heugde, zo slecht was dat jasje dat hij droeg nou ook weer niet. De eerste klanken verrasten me, het swingde, en de gitaren waren prominent, de drum leek meer textuur te hebben en was minder op de voorgrond, de intense zang zat me op dicht op de huid en hoorde ik daar een bas? Ja, een echt vette bas waar destijds voor mij alleen iets tegen de boxen leek te duwen. Bovendien, de synthesizer accordeon had aan flair gewonnen en de andere nepgeluiden waren minder opdringerig en leken soms aangenamer, alsof het in een ware ruimte weerklonk inplaats van in een claustrofobisch kastje. Bovendien, de dameszang, die voorheen in een andere studio leek opgenomen en niet synchroon overgedubd, spatte nu syncopisch en soulvol uit de groeven. Wel, ik begon hoop te krijgen, hoewel ik altijd al, in tegenstelling tot velen, aan deze uitvoering de voorkeur had gegeven boven het brave, al te blank en rechtoe rechtaan voortploeterende en in de refreinen krampachtig gezongen Somebody's got a hold of my heart, YOU YOU YOU enz. Het was duidelijk dat hij in de zwarte muziek inspiratie zocht om te ontsnappen aan het eendimensionale geluid van een rockband. Maar in het eenvoudige rhythm and bluesje Seeing the real you at last bleven de gunstige veranderingen  in mix (of enkel mastering?) optreden, de zang lekker rauw en die gitaren, ik wou dat de partijen van Charlie Sexton tegenwoordig zo zouden worden opgenomen, recht in je gezicht, zodat je de aanslag op de snaren hoort met alle fouten erbij. Ik begon te genieten, hoewel de synthesizers een voor mij overbodige toevoeging bleven, zij het niet half zo irritant alles overstemmend als destijds op de oude persing. I remember You had me met een brok in de keel, alle pijn van die era greep me weer aan, en toch, zo troostend die samenzang van Dylan en de immer onterecht door de Zimmermankerk verguisde Madelyn. Immer al een lied dat ik waardeerde ging ik nu door de knieën, zo mooi was het nog nooit. Bij Clean Cut Kid maakte ik een dansje, zo vuig die gitaren, de drum nu opzwepend in plaats van hoofdpijn veroorzakend. Was dit echt aan het gebeuren? Ik besefte dat in deze periode Bob al de meer freewheelende weg insloeg van de tekstuele benadering vol pastiches die hij zou perfectioneren vanaf Love & Theft en mijn waardering groeide voor zijn experiment hier. Inderdaad, terugkijkend word je soms veel duidelijk. De weerzin tegen het tachtigerjaren soundje, omdat het niet meer alomtegenwoordig is, neemt eveneens af en dat helpt open te staan voor wat toen nieuw was voor Dylan, hij zocht met alleen duisternis voor ogen... Hoon zijn loon. Ik slikte, wat volgde was Never gonna be the same again, het tingeltangel versje dat me tot waanzin had gedreven de eerste keer dat ik het aanhoorde. Verdomd, het klokkenspel werd naar de achtergrond gedrongen, en het was te doen, maar het had nog steeds voor mij weggelaten mogen worden. Trust Yourself stoorde qua percussie niet meer zo, de funk overwon ditmaal, een diep bas geluid dat stuwde. Emotionally Yours, die in beginsel zo melodieuze song werd evenwel niet echt gered door deze nieuwe mastering, prachtig gezongen, wat beter uit de verf komt, de gitaarsolo weergaloos, alles voller en levendiger, maar nee, wat een siroop blijft uitgestrooid worden over dit briljantje. Toch niet meer als vroeger de neiging de naald van de plaat te halen. En een prikkelende associatie met zijn huidige Frank Sinatra vertolkingen. De man heeft altijd risico's genomen, eerst kleedt hij het liefdeslied uit, steekt er de fik in, om het daarna uit de as te laten herrijzen, helaas hier met haar jurkje nog aan. Vervolgens het piéce de resistance, het epische meesterwerkje When the Night comes falling, voor mij in '85 reeds een geslaagde poging het geluid van zijn tijd te incorporeren, wat een energie, en dit keer, bij de MOV uitgave, geen geluidswal, alle details uitgekristalliseerd, achtergrondzang in evenwicht eindelijk. De vlijmscherpe teksten, de gierende uithalen, de gevaarlijke nadrukken die hij legt, geniaal, maar niet ieders pakkie an, dat is te begrijpen, want hij gaat hier ver op hem totaal onbekend en vijandig terrein. In mijn ogen overwint hij, en dat nog meer op het volgende door Arthur Baker door de mangel gehaalde Something's Burning, dat ook rijker is aan dreigende dimensies, de synthesizer voegt hier werkelijk donkere schoonheid toe, nu in dialoog met een eindelijk hoorbare gitaar, en net als het vorige nummer doet het geen pijn meer aan de oren. Zo belanden we bij het ontroerende Dark Eyes, en wat wat een winst aan nuance bij de akoestische gitaar, de stem breekbaar, dichtbij. Ik ben uit het veld geslagen. Asjeblieft, Music on Vinyl, doe hetzelfde bij Infidels, Street Legal en Shot of Love, en ja, pak Knocked out Loaded erbij, dat zou wel eens kunnen evenzeer kunnen verrassen, en wil iedereen dan ophouden over dat kinderkoortje en gewoon eens luisteren naar de hartverscheurende emotie achter They Killed Him, zo passend voor deze weer duistere tijd?

groet hans

Hallo Hans,

Je bericht over de Music On Vinyl-uitgave van Empire Burlesque stemt me vrolijk en verdrietig. Daar zit een verhaal aan vast. Geen lang of opwindend verhaal, maar toch een verhaal.
Ik ben vanochtend met vrouw en kinderen in de auto gestapt om de laatste cadeautjes voor onder de kerstboom te kopen. Niet in het dorp dat stad pretendeert te zijn waar ik al jaren woon, maar enkele tientallen kilometers verderop. Bijkomend voordeel is dat de stad waar we naartoe reden, in tegenstelling tot mijn woonplaats, wel een platenzaak heeft. Zelfs meer dan één. Het zou toch mogelijk moeten zijn, zo redeneerde ik, om tussen het kopen van cadeautjes door een van die platenzaken binnen te stappen en een van de recente vinyl-uitgaven van Columbia (Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited en Blonde On Blonde) of de nieuwe Music On Vinyl-uitgave van Empire Burlesque te kopen.
December is een dure maand. Ik moest van mezelf kiezen.
Ik had mijn zinnen gezet op Blonde On Blonde of Bringing It All Back Home. Misschien Empire Burlesque. Ik twijfelde. De beslissing zou ik wel nemen in de platenzaak, met de verschillende platen in mijn handen.
In de eerste platenzaak (of liever: zaak met platen) genoeg Dylan op vinyl: The Basement Tapes Raw, Another Self Portrait, Shadows In The Night, "Love And Theft", enzovoort, maar geen recente heruitgaven van Blonde On Blonde, Bringing It All Back Home of Empire Burlesque.
Platenzaak 2: De enige Dylan op vinyl in deze winkel is een Nederlandse persing van Street Legal (tweedehands). De dame achter de toonbank zegt alles wat ik wil vinden te kunnen bestellen, maar bestellen daar heb ik nu niks aan.
In waanhoop loop ik de Media Markt in. Daar vele snuffelaars bij het vinyl, maar de twee bakken vinyl bevatten geen Dylan.
En dus rijd ik aan het eind van de winkeldag vinylloos naar huis. Eenmaal thuis piept mijn telefoon om aan te geven dat ik een e-mail heb ontvangen. Met mijn jas nog aan en de tassen vol cadeautjes aan mijn voeten lees ik je e-mail over Empire Burlesque.
Halverwege het lezen stop ik, trek ik mijn jas uit, zet Empire Burlesque op en lees verder.
Ik heb dan wel Empire Burlesque op staan, maar hoe verder ik je e-mail lees, des te meer kom ik tot de conclusie dat ik niet naar hetzelfde luister als wat jij hoort.
Wat je beschrijft is een openbaring, een nieuwe Empire Burlesque. Een Empire Burlesque die ik ook wil horen. Dat stemt me vrolijk: een nieuwe Empire Burlesque, een versie die zelfs jou kan bekoren. Tegelijk ben ik verdrietig dat ik in drie vinyl-verkopende zaken de plaat niet heb gevonden.
Moet ik me dan wenden tot de internetwinkels?
Ik twijfel, ik wacht nog even.
Volgend weekend een nieuwe jacht in een nieuwe stad, zo neem ik me voor.
Ik wil Empire Burlesque meer dan ooit horen.

groet,

Tom